Nikotin yasağı bir Türk buluşu değil, yıllar önce Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada’da, 2007 yılından itibaren de Avrupa Birliği ülkelerinde uygulanmaya başlayan “yasak”ın Türkiye’ye uyarlanması.
Sağlık Bakanlığı uzunca bir süredir özellikle televizyonlarda “dumansız hava sahası” başlıklı bir kampanya ile toplumu bu yasağa hazırlıyor.
Nikotin kullanımının insan sağlığına olan zararını tartışmaya gerek yok, yol açtığı sağlık sorunları en ince ayrıntılarına kadar biliniyor. Bu açıdan, insan sağlığı açısından bakıldığında alınan yasak kararını eleştirmek kolay değil; hele dumanın nikotin kullanmayanlar üzerindeki olumsuz etkileri bilindiğine göre hiç kolay değil.
Ne var ki işin bir de bireysel özgürlük yanı var ki, bu yan nikotin kullanım yasağının yürürlükte olduğu ülkelerde de başından beri tartışılıyor. Nitekim kimi ülkelerde anaya mahkemelerinin parlamentolarca alınan yasak kararlarının yeniden gözden geçirilmesi konusunda kararlar aldıkları biliniyor.
***
Nikotin yasağı özellikle içki servisi yapılan mekânları etkileyecek, birçok işyeri kapanmak zorunda kalacaktır. AKP iktidarı bu yasakla bir taşla iki kuş vuracağını düşünüyor; yasağın kapsamına bakıldığında bu açıkça görülüyor, çünkü birçok ülkede kurallar bizde planlandığı ölçüde katı değildir. Örneğin, Belçika, Hollanda, Almanya gibi ülkelerde nikotin kullanıcılarına da özgür alanlar bırakılmıştır.
Türkiye’de nikotin yasağını çiğnemek şikâyete bağlı bir suç olmayıp kabahatler yasasına göre işlem yapılan bir edimdir. Zabıta, yasağı çiğneyene 62 TL ceza keserken, yasağın çiğnendiği mekânın sahibini 5.000 TL ile cezalandırıyor. Dolayısıyla yasağın denetimi mekân sahibine bırakılmış. Ceza yemekten korkan mekân sahibinin nikotin kullanımına izin vermeyeceği düşünülüyor.
Öte 19.05.2008 günü yürürlüğe giren ”Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun”un stadyumlarda nasıl uygulandığını, şeref tribünlerinde kodamanların purolarını tüttürerek valilerle, emniyet müdürleriyle sohbet ettiklerine, haklarında hiçbir işlem uygulanmadığına birçok kez tanık olduk.
19 temmuz günü kapsamı genişletilerek yukarıda saydığımız eğlence yerlerini de içine alacak olan yasanın çoğunlukla küçük ve orta ölçekli işyerlerinin sonunu getireceğini söylemek için medyum olmaya gerek yok sanırım.
***
Son zamanlarda bu tür işyeri sahipleri ve işletmecileriyle konuşuyorum, “Ne yapacaksınız?” diye soruyorum. Geleceklerinden korkuyorlar, fakat hiçbir karşı hazırlık yapmıyorlar. Çoğu, “Burası Türkiye, bu yasağı da delmenin bir yolu bulunur elbet,” anlayışındalar.
Oysa Almanya’da yasağın daha ilk tartışılmaya başlandığı günlerden başlayarak ülke genelinde “Nikotin Sevenler” ve/veya benzer adlar altında yüzlerce dernek kurulmuş, bu derneklerin adres olarak gösterdikleri mekânlarda, tüm müşterilerin “dernek üyesi” olmaları koşuluyla nikotin yasağı uygulanamaz olmuştu.
Federal Anayasa Mahkemesi’ne yasak kararının değiştirilmesi doğrultusunda başvuranlar da bu dernekler ve bu derneklerin destekledikleri işyeri sahipleriydi. Bugün Almanya’da eğlence yerlerinin özel bölümlerinde ve 75 metrekarenin altındaki mekânlarda, -kapıya, burada nikotin kullanımı serbesttir-, yazısını asmak koşuluyla-, tütün ürünleri kullanımı mümkündür.
Bu yazı, nikotin tüketimini teşvik amacıyla kaleme alınmamıştır. Amaç AKP iktidarının yürürlüğe soktuğu yasağın ardında saklı olanı göstermektir.
.jpg)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder